Tatry – temat, który fascynował mnie od zawsze. Doszłam w końcu do wniosku, iż należałoby pogłębić swoją wiedzę z tego zakresu o literaturę fachową. Z racji tego, że książkę trzeba będzie kiedyś oddać do biblioteki, a pamięć bywa ulotna, postanowiłam przelać to tutaj. Zaczynam od podstawowej kwestii jaką jest podział i położenie.
Podział
Według podziału zaproponowanego przez J. Kondrackiego (1978 rok) Łańcuch Tatrzański jest makroregionem Centralnych Karpat Zachodnich. Łańcuch wyraźnie wyodrębnia się spośród otaczających kotlin i podgórzy. Budowa geologiczna i typowa rzeźba lodowcowa jego wschodniej części jest podobna do wyższych części Alp. Najwyższa wysokość bezwzględna w tamtym rejonie osiąga ponad 2600 m.
Położenie
Jego granice wyznacza Obniżenie Orawsko-Podhalańskie (od północy), Obniżenie Liptowsko-Spiskie (od południa i wschodu), widły Wagu i Orawy (na zachodzie, oddzielają go od słynnej Małej i Wielkiej Fatry), natomiast wschodnia część Łańcucha znajduje się w dorzeczu Dunajca i Popradu.
Łańcuch Tatrzański został w trzeciorzędzie nierównomiernie wypiętrzony wzdłuż dyslokacji uskokowych (strona południowa i wschodnia) lub fleksurowych (strona północna), a amplituda wypiętrzenia wzrasta z zachodu na wschód. Dyslokacja poprzeczna dzieli makroregion na dwie części: Góry Chotczańskie (514.53, niższe) i Tatry (ich zachodni kraniec przewyższa Góry Chotczańskie o 400-500 m). Dodatkowo Tatry (orograficzna zawartość) dzielą się na dwa mezoregiony: Tatry Zachodnie (514.53) i Tatry Wschodnie (514.53). Tatry Wschodnie mają w pełni rozwiniętą wysokogórską rzeźbę lodowcową. Warto pamiętać, iż budowa Tatr jest asymetryczna. W jednej części dominują mezozoiczne skały osadowe z przewagą wapieni i dolomitów, w drugiej (wyższej) skały krystaliczne i metamorficzne.
Więcej w „Geografii regionalnej Polski” J. Kondrackiego.
Opracowane na podstawie: Kondracki Jerzy, Geografia regionalna Polski, wyd. III uzupełnione, PWN, Warszawa 2009, s. 359.
Dodaj komentarz